-
કેવા અજોડ ગુરુ....
તા. ૧૮-૮-૨૦૧૬, સારંગપુર આજથી પ્રમુખસ્વામી મહારાજ ના ધામ ગમન નિમિત્તે સપ્ત દિવસીય પારાયણ નો પ્રારંભ થઈ રહ્યો હતો. તે નિમિત્તે સ્વામીશ્રી ‘યજ્ઞપુરુષ સભામંડપ' માં પધાર્યા. અહીં ઠાકોરજીના દર્શન કરી, દર વખત ની જેમ સ્વામી બાપા ની પ્રતિમા ની ડાબી તરફ રાખવામાં આવેલા સદગુરુ સંતો ના સોફા પર તેઓ બેસવા ગયા. તે જોઈ સેવક સંત ઉતાવળે પગલે તેની નજીક આવી ગયા અને મધ્ય માં ગોઠવેલા આસન તરફ સ્વામીશ્રી ને દોરતા બોલ્યા: ‘સ્વામી ! આ આસન આપના માટે જ છે. આપ હવે ગુરુ છો. આપે તો હવે અહીં બેસવાનું...” સેવક સંતની વિનંતી સ્વીકારી ને તે મધ્યમાં બેઠા. ગુરુ બન્યા પછી પણ સ્વામીશ્રી ને ગુરુભાવનું લેશમાત્ર અનુસંધાન નહોતું. કેવા અજોડ ગુરુ !
-
દાસ ના દાસ
તા, ૨-૧૦-૨૦૧૬, નડીયાદ આજે છાત્રાલયમાં રહીને અભ્યાસ કરતા વિદ્યાર્થીઓ સ્વામીશ્રી નાં ભોજન-દર્શન નો લાભ લઈ રહેલા. આ ભોજનસત્ર ની પૂર્ણાહુતિ માં તે કહ્યું : “સ્વામી ! આજે એક ઇતિહાસનું પુનરાવર્તન કરવું છે.” એમ કહી તેઓએ છાત્રાલય ની દશાબ્દી વખતે સ્વામી બાપા ની હાજરીમાં ગવાયેલ કવ્વાલી – ‘આ સુરજ પૂછે છે, આ ચાંદો પૂછે છે, ગગનમાં ચમકતા સિતારા પૂછે છે.... પ્રમુખ સ્વામી શું છે ?” રજૂ કરી. આ રજૂઆત ના અંતે વિદ્યાર્થીઓએ કહ્યું : ‘પ્રમુખસ્વામી મહારાજ તો આ કવ્વાલી પછી પોતાની ઓળખ આપીને ઇતિહાસ રચી દીધો છે." આપ હવે આપની ઓળખ આપો કે મહંત સ્વામી શું છે?” ‘ *દાસ ના દાસ.*' સ્વામી શ્રી ક્ષણનોય વિલંબ વિના બોલી ઉઠ્યા.
-
વિરલ સ્મૃતિ...
લિફ્ટમાંથી બહાર પધારતા સ્વામીશ્રીનાં દર્શન કરી દંડવત કરતાં ૮૪ વર્ષની ઉંમરના આણંદના રાવજીભાઈ પટેલ(રાવજી કાકા)ને જોઈ સ્વામીશ્રીએ કહ્યું 'હવે ઉંમર થઈ માટે દંડવત્ ન કરો તો ચાલશે.' રાવજીભાઈ ઉત્સાહપૂર્વક કહે, 'અવસ્થાનું તો ઠીક, પણ આપ જેવા મહાપુરુષ ક્યાંથી મળવાના!' સ્વામીશ્રી તેઓના શરીરે હાથ ફેરવીને શાસ્ત્રીજી મહારાજના સમયની જૂની સ્મૃતિ કરતાં તેમને કહેવા લાગ્યા : 'શાસ્ત્રીજી મહારાજના આશીર્વાદથી આ શરીર રહ્યું છે. નારાયણભાઈએ સ્વામીને કહેવડાવ્યું કે રાવજી બીમાર છે, ને શાસ્ત્રીજી મહારાજ દોડતા ગાના પધારેલા ને આખા શરીરે હાથ ફેરવ્યો હતો, એટલે આ શરીર પાકું થઈ ગયું છે. જ્યારે જુ ઓ ત્યારે આવું જ શરીર દેખાય છે.' રાવજીભાઈ સ્વામીશ્રીની અદ્ભુત ગુરુભક્તિનાં સંસ્મરણો સાથે સ્વામીશ્રીનાય અવિસ્મરણીય આશીર્વાદથી ધન્ય થઈ ગયા.
-
'સત્સંગ ભક્તિ દૃઢ રાખો, તો બસ છે.
સ્વામીશ્રીને આજે સ્વાસ્થ્ય ઠીક નહોતું. સભામાં આશીર્વાદ આપી રહ્યા હતા ત્યારે એમના ગળામાં થતું દર્દ, એમના અવાજમાં સ્પષ્ટપણે અનુભવી શકાતું હતું. સ્વામીશ્રીનો અવાજ શિથિલ હતો. બોલાતાં વાક્યો પણ ખૂબ જ કષ્ટથી બોલાઈ રહ્યાં હતાં એવું પણ અનુભવાઈ રહ્યું હતું. છતાં શ્રદ્ધાથી સ્વામીશ્રીએ ૨૦ મિનિટ સુધી ઉપસ્થિત સૌને ધર્મલાભ આપ્યો. સ્વામીશ્રી મંદિરે પધાર્યા ત્યારે જૈમિનભાઈ પટેલ (ન્યૂજર્સી) અને દીપેનભાઈ પટેલે (ચૅરિહીલ) સ્વામીશ્રીને વિનંતી કરતાં કહ્યું, 'બાપા ! એક વસ્તુ માગવા આવ્યા છીએ.' સ્વામીશ્રી કહે : 'શું ?' તેઓ કહે : 'આપની માંદગી અમને આપો તો અમારા આ સ્થૂળ શરીરમાં કોઈ જ વાંધો નહીં આવે.' સ્વામીશ્રી ચાલતાં ચાલતાં જ કહે : 'સત્સંગ, ભક્તિ દૃઢ રાખો, તો બસ છે.' સ્વામીશ્રી જમવા પધાર્યા ત્યારે આ જ યુવકોએ ફરીથી એ માંગણી કરી. સ્વામીશ્રી કહે : 'એમાં મનેય મઝા ન આવે, અને તમનેય મઝા ન આવે. એના કરતાં જે છે તે સારું છે. ભગવાન જેમ રાખે એમ રહેવું.' (૧૨-૬-૨૦૦૪, એટલાન્ટા )
-
ભવરોગ જાય એવી દવા આપો...
(તા. ૨૩-૦૬-૨૦૦૮, સારંગપુર) પ્રાતઃપૂજા પછી પોતાના નિત્યક્રમ મુજબ સ્વામીશ્રી દવા લઈ રહ્યા હતા ત્યારે સામે ધર્મપુરુષ સ્વામી ઊભા હતા. તેઓની હસવાની વિશિષ્ટ રીત જોઈને સ્વામીશ્રીનું ધ્યાન તેમની ઉપર ગયું. તેઓને સ્વામીશ્રી કહે, 'દવા લેવી છે?' 'ભવરોગ જાય એવી દવા હોય તો આપો અને આશીર્વાદ આપો કે ગમે એટલી કડવી લાગે તોપણ પી શકીએ.' સ્વામીશ્રી તરત જ કહેઃ 'દવા તો આપેલી જ છે ને - કથાવાર્તા, ભજનકીર્તન આ બધી દવાઓ છે એ લેવાની છે, જેથી માન-અપમાન, સુખદુઃખ બધામાં ચાલે અને વાંધો ન આવે.'
-
પ્રમુખ મળ્યા સારથિ...
સતત બચતો રહ્યો છું હું, જિંદગીમાં કારમી હારથી, આગળ જ ધપી રહ્યો છે જીવનરથ, જ્યાર થી પ્રમુખ મળ્યા સારથિ; શોભાવ્યું છે મુજ જીવન, સેવા-ભક્તિના સંસ્કારથી, ટળી ફિકર હવે મોક્ષ તણી, જ્યારથી પ્રમુખ મળ્યા સારથિ...' ખરેખર, પરમ પૂજ્ય પ્રમુખસ્વામી મહારાજ સમા સમર્થ સારથિએ આપણા સૌના જીવનરથની લગામ હાથમાં લીધી છે ત્યારથી આપણે સૌ નિશ્ચિંત બની ગયા છીએ. આપણા સૌનું જીવન એમણે શોભાવ્યું છે, આપણને સૌને માયા સામે સતત વિજય મળે, સતત આપણો જીવનરથ પ્રગતિ કરતો રહે તે માટે આ દિવ્ય ગુરુહરિએ અનેક કષ્ટો વેઠીને આપણા સૌ માટે સારથિ પદ નિભાવ્યું છે. જેમ શ્રીકૃષ્ણે અર્જુન અને રુક્મિણીનો રથ હંકાર્યો, જેમ ભગવાન સ્વામિનારાયણ દાદાખાચરના રથના સારથિ બન્યા, તેમ પરમ પૂજ્ય સ્વામીશ્રી પણ સુખ-દુઃખના ખાડા-ટેકરા, મોહ-માયાના કાંટા-કાંકરા અને જય-પરાજયના ચઢાવ-ઉતાર ભરેલા જીવન માર્ગમાં આપણા જેવા લાખો ભક્તો ના જીવન રથનું, યોગ-ક્ષેમનું વહન કરી રહ્યા છે. આપણા પર તેઓની આ અનંત અકારણ કૃપા જ છે. તેઓની આ કૃપાનું ૠણ અનંત છે. રથયાત્રા પર્વે આવા સમર્થ સારથિ પરમ પૂજ્ય સ્વામીશ્રીનાં ચરણે નિરંતર એ જ પ્રાર્થના કરીએ : 'આપ સારથિનો સાથ સદાય સાથે રહેજો, આપના સ્વરૂપમાં સદા નિર્દોષ બુદ્ધિ રહે એ વરદાન આપજો.' - સાધુ નારાયણચરણદાસ
-
જ્ઞાનની દૃષ્ટિ
તા. ૧૧-૦૨-૨૦૦૭, મુંબઈ આજે સ્વામીશ્રી સમક્ષ વર્તમાન પ્રવાહોની વાતો ચાલી. સામાજિક અને રાષ્ટ્રીય સમસ્યાઓની કંઈક કડવી વાસ્તવિકતાની વાતો નીકળતાં એક જણે કહ્યું, 'આ દેશમાં રહેવા જેવું જ નથી.' સ્વામીશ્રીએ તેમને રોકતાં કહ્યું:'પણ આપણે શું કામ છોડીને જવું ?' 'જોકે આમ તો જ્યાં જાવ ત્યાં બધે એટલા જ પ્રશ્ન છે એટલે આ દુનિયામાં રહેવા જેવું જ નથી.' સ્વામીશ્રીએ નવો જ દૃષ્ટિકોણ આપતાં કહ્યું: 'પણ આપણે દુનિયામાં ક્યાં રહીએજ છીએ ? આપણે તો બહાર જ છીએ! જ્ઞાનની દૃષ્ટિ હોય તો દુનિયામાં છીએ તોય બહાર જ છીએ.' પ્રત્યેક સ્થિતિમાં જ્ઞાનનું કવચ ઓઢીને સુખિયા રહેવાની ચાવી સ્વામીશ્રીએ સહજમાં સમજાવી દીધી.
-
ચરણારવિંદ તો ઠાકોરજીના જ લેવાય...
ટોરન્ટો(કેનેડા)ના યુવકોએ સંપની ભાવનાને પ્રદર્શિત કરતું એક વિશિષ્ટ આયોજન કર્યું હતું. એક મોટા વસ્ત્ર પર દરેક હરિભક્તોના હાથની છાપ લીધી. તેમની ઇચ્છા વસ્ત્રની મધ્યમાં સ્વામીશ્રીના હસ્તની છાપ લેવાની હતી. તેમનો હેતુ એવો હતો કે મધ્યમાં વિરાજતા સ્વામીશ્રીની આજુબાજુ સૌ સંપથી એકબીજા સાથે ગુંથાઈ ગયા છે. આથી સ્વામીશ્રીને વાત કરી હસ્તની છાપ આપવા વિનંતી કરી. સ્વામીશ્રીએ ના પાડી દીધી : 'હાથની છાપ કે ચરણારવિંદ તો ઠાકોરજીના જ લેવાય. હું આશીર્વાદ લખી આપીશ. છાપ પાડવાની પ્રથા ન પડાય. જે હાથની છાપ લેવાની છે તે જ હાથથી લખી આપીશ પછી શું ?' સ્વામીશ્રીના આ તર્ક આગળ કોઈનું કાંઈ ન ચાલ્યું. સ્વામીશ્રીના ઇષ્ટદેવ પ્રત્યેના સ્વામી-સેવકભાવે સૌને નતમસ્તક કરી દીધા.
-
સરળતા અને અહં શૂન્યતા
(તા. ૧૪-૧૧-૦૬, લંડન) લંડનમાં એક મંદબુદ્ધિનો કિશોર સ્વામીશ્રીનાં દર્શને આવ્યો. એનું નામ અમૃત હતું. સ્વામીશ્રીને એ મળ્યો અને પોતાનો હાથ લાંબો કરીને સ્વામીશ્રીના માથા ઉપર મૂકવાનો પ્રયત્ન કર્યો. એ થોડોક સ્થૂળ હતો. એટલે ઊભાં ઊભાં પણ સ્વામીશ્રીના મસ્તક સુધી પહોંચી શકે એમ હતો નહીં. સહેજ માટે દૂર રહી જતું હતું અને સ્વામીશ્રીએ આ જોયું. અને સ્વામીશ્રી પોતે નમ્યા અને તેને કહ્યું, 'મને આશીર્વાદ આપ.' સ્વામીશ્રીની કેવી સરળતા અને અહં શૂન્યતા!! આ મંદબુદ્ધિના બાળકે અંગ્રેજીમાં સ્વામીશ્રીને કહ્યું, 'ભારત જાવ ત્યારે ધ્યાન રાખજો અને બધા સંતો વતી હું શુભેચ્છા પાઠવું છુ _. મારે તમને ભેટવું છે.' સ્વામીશ્રીએ પોતાના હાથ લંબાવીને મિલાવીને તેને સંતોષ આપ્યો. સમાજમાં હાંસીનું પાત્ર બનતા મંદબુદ્ધિનો આ કિશોર સ્વામીશ્રીનો નિર્મલ પ્રેમ પામી કૃતાર્થ થયો.
-
સત્સંગમાં હેત......
(તા. ૧૬-૧૧-૦૬, લંડન) મુલાકાતકક્ષમાં સ્વામીશ્રી પાસે એક કિશોર આવ્યો હતો. લંડનના કિશોરના જીવનમાં અવસ્થા પ્રમાણે સ્થાનિક વાતાવરણનો પ્રભાવ પણ વધી ગયો હતો. સ્વામીશ્રીએ પ્રેમથી એને પાછો વાળ્યો અને પૂછ્યું, 'માંસનું કેમ છે?' 'કો'ક કો'ક વખત લઈ લઉં છું.' સ્વામીશ્રીએ લાગણીપૂર્વક એ કિશોરને વાત કરતાં કહ્યું, 'માણસનો ધર્મ છે કે બીજા જીવો જીવે એ માટે પ્રયત્ન કરવો. માણસ એને જ કહેવાય. એ રીતે જીવીએ તો જ જીવનની સફળતા કહેવાય. બાકી બીજાને મારી નાખીને આપણે ખાઈ જઈએ તો માણસાઈ કઈ રીતે કહેવાય? આપણા સ્વજનને કોઈ મારીને ખાય તો આપણને કેવું લાગે? જેમ આપણને દુઃખ થાય છે એમ, પશુઓમાં પણ જીવ છે. એને પણ બાળક ઉપર પ્રેમ છે. ગાય એ વાછરડાને કેવું ચાટે છે! આવાં પશુ-પક્ષીઓને મારી નાખીએ તો એમાં આપણી માણસાઈ શું? પાપ લાગે. એટલે આજે તું ભગવાન પાસે આવ્યો છે તો આટલું કરજે. દારૂ, માંસ કે સિગારેટ નકામા જ છે. એ બધું જ છોડી દે જે.' સ્વામીશ્રીના લાગણીપૂર્વકના આવાં હેતભર્યાં વચનોથી એ કિશોરે કહ્યું, 'સ્વામી, આજથી બધું જ મૂકી દઉં છું.' સ્વામીશ્રીની હેતલગંગાએ આવા અનેક માર્ગ ભૂલેલા યુવાનોને જીવનની સાચી દિશા પર સહજતાતી વાળ્યા છે.
-
એક યુવક ...
તા. ૧૧ મે, ૨૦૦૭, નૈરોબી એક યુવક પોતાનો પ્લાન લઈને સ્વામીશ્રી પાસે આવ્યો હતો. ધંધાના વિસ્તૃતીકરણ માટેનો આ પ્લાન સ્વામીશ્રીએ જોયો. છેલ્લે પૂછ્યું, 'કાંઈ વ્યસન તો વળગ્યું નથી ને ?' એટલે પેલા યુવકના ભાગીદારે કહ્યું કે ક્યારેક ધંધા અર્થે જાય ત્યારે માંસ ખાઈ લે છે.' સ્વામીશ્રીએ તરત જ કહ્યું, 'આપણે મળવા જઈએ ને કોઈ ઝેર આપે તો ખવાય છે ? એમ આ પણ ન ખવાવું જોઈએ. ધંધો તો થવાનો જ છે, ભગવાનના આધારે થવાનો છે. કોઈના બાળબચ્ચાને ખાઈએ એ કેવું કહેવાય ? કોઈને ત્રાસ કેમ અપાય? માટે સત્સંગ બરાબર કરો અને માંસાહારનો ત્યાગ કરો. પશુને પણ જીવવાનો હક છે. પશુને આપણો આધાર છે ને આપણે પશુના આધારે છીએ. બેય ને પરસ્પર સંબંધ છે. માટે માંસાહાર કરવો જ નહીં.' સ્વામીશ્રીની આ શીખ તે યુવકે શિરે ચઢાવી અને પ્રતિજ્ઞાબદ્ધ થયો.
-
ભાવભીની વિદાય
યોગીજી મહારાજની સાથે પૂર્વ આફ્રિકાની સત્સંગ યાત્રાએ પધારેલા ભારતના હરિભક્તો મોમ્બાસાથી સ્ટીમરમાં પાછા જઈ રહ્યા હતા. સ્વામીશ્રી વહેલા વહેલા પૂજામાં પધાર્યા. સૌને મળ્યા. આશીર્વાદ આપ્યા. સ્વામીશ્રીએ એમને માટે ખાસ હાર તૈયાર કરાવ્યા હતા. બધાંને હારતોરા કર્યા. ચાંદલા કર્યા. બે દિવસ પહેલાં સૌને પરદેશયાત્રાની સ્મૃતિ રહે તે માટે આફ્રિકાના હરિભક્તો પાસે નાનકડી સ્મૃતિ ભેટ પણ અપાવડાવી હતી. બધાંયને ખૂબ રાજી કરી વિદાય કર્યા. બપોરે સ્ટીમર ઉપાડવાનાં સમયે, સ્વામીશ્રી એકાએક કહે, 'આપણે સ્ટીમર ઉપર જવું છે.' ઠંડો પવન ફૂંકાતો હતો. હવામાન સારું નહોતું. તેથી સી.ટી. પટેલે સવામીશ્રીને વિનંતિ કરી, 'બાપા પવન બહુ છે. વળી, ત્યાં આગળ સ્ત્રીઓની અવરજવર હશે, ઘણી અગવડતા પડશે.' 'આપણે જવું જ છે.' 'પણ બાપા, પવન છે.' 'પવન નહિ નડે. પવન બેસી જશે.' સ્વામીશ્રીએ મક્કમતાથી કહ્યું અને મોટર તૈયાર કરાવી. બંદર ઉપર જવા નીકળ્યા. ઠેઠ સ્ટીમર સુધી ગયા. દસથી પંદર મિનિટ બેઠા. બધાંયને દર્શન આપ્યા. દેશ જનારા હરિભક્તો તો હર્ષઘેલા થઈ, સ્વામીશ્રીનાં દર્શન જ કરતા રહ્યા... '...કેટલી દયા. ઠેઠ સુધી વળાવવા આવ્યા. દર્શન આપવા આવ્યા. સવારે બધાંયને હારતોરા કર્યા. આશીર્વાદ આપ્યા...' સ્વામીશ્રીની કરુણા-દયાની ગંગોત્રીમાં પણ સ્નાન કરતાં સૌ ગળગળા થઈ ગયા. ઠાકોરજીનો પ્રસાદીનો હાર સ્વામીશ્રીએ સી.ટી. પટેલ દ્વારા દરિયામાં નંખાવ્યો. છોટાભાઈ દરિયાનું જળ લાવ્યા તે પોતાને માથે ચઢાવ્યું. સૌના ઉપર છાંટ્યું અને વધેલું પાણી દરિયામાં પાછુ નંખાવ્યું અને આશીર્વાદ વરસાવ્યા કે, 'દરિયામાં રહેતાં બધાં જીવજંતુ, બધાંયનું કલ્યાણ !' સ્વામીશ્રીની દરેક ક્રિયા સહજ હોય છતાં એમાં અનેરો સંદેશ પણ હોય. દેશના હરિભક્તોને આગ્રહ કરીને પોતે સાથે લાવ્યા. આફ્રિકાનો સત્સંગ, હરિભક્તોનો પ્રેમ, મહિમાનો અનુભવ સૌને કરાવ્યો. વળી, આફ્રિકાનો સત્સંગ, હરિભક્તોનો પ્રેમ, મહિમાનો અનુભવ સૌને કરાવ્યો. વળી, આફ્રિકાના હરિભક્તોને પણ દેશના હરિભક્તોની બરાબર સેવા કરવા આદેશ આપ્યો. છેલ્લે ભાવભીની વિદાય જે સૌને આપી તથા હારતોરા કર્યા, એ તો સત્સંગમાં એકબીજાનો મહિમા સમજવાનું સર્વોચ્ચ દર્શન સ્વામીશ્રી એ સૌને કરાવ્યું. એમનાં જીવનમાં તો આ મહિમા સહજ જ હતો. પણ સૌને એ દિશા બતાવી !
